Sport in de spotlight: Schaken als je blind of slechtziend bent

Als je blind of slechtziend bent, is het niet altijd vanzelfsprekend dat je ook sport. Maar uiteraard zijn er meer dan genoeg mogelijkheden om dit toch te doen. In de themaserie Sport in de spotlight brengt We Are Ctalents deze voor het voetlicht. In de tweede aflevering dit keer een niet fysieke sport: schaken.

Waarom schaken?

Ik (Lucas de Jong, 24 jaar, blind) ben sinds ongeveer negen jaar een fervent schaker. Wat me erg aantrekt in de sport, is het zoeken naar de beste oplossing. In feite ben je steeds bezig met het oplossen van kleine puzzels. Hoe kan ik mijn tegenstander te slim af zijn? Wanneer je grote plan heeft gewerkt en je je tegenstander hebt overmeesterd, geeft dat heel veel voldoening.

Maar niet alleen het winnen van partijen is belangrijk. Je zou het misschien niet denken, maar een schaakclubavond is vaak ook heel sociaal. Ik speel zelf in Nijmegen op een reguliere schaakclub, namelijk SMB. Voorafgaand aan mijn partij op de club spreek ik vaak mijn vrienden van de club (overigens zitten daar een flink aantal leeftijdgenoten), en ook na de partij is er genoeg ruimte om onder het genot van een drankje je partij te analyseren en over andere onderwerpen te praten. Schaken heeft mij daarom veel sociale contacten opgeleverd.

Schaken als blinde of slechtziende

Maar hoe werkt dat nu eigenlijk, schaken als je niet of niet goed kunt zien? Je hebt een speciaal bord met gaatjes erin. De stukken kunnen met pinnetjes in deze gaatjes worden geplaatst, zodat ze niet omvallen als je eraan voelt. Dat voelen is normaal gesproken niet toegestaan, want ‘aanraken is zetten’, maar voor visueel gehandicapten is daar een uitzondering voor gemaakt. Je speelt met twee borden, zodat de goedziende speler naar de stelling kan kijken terwijl jij aan het voelen bent. De zetten worden aan elkaar doorgegeven door ze hardop te zeggen, bijvoorbeeld ‘paard g1 naar f3’. Zo kunnen de blinde en de ziende op een gelijkwaardig niveau tegen elkaar spelen.

Schaakbord met gaten
Brailleschaakbord met gaten.

Nederlandse Schaakvereniging van Visueel Gehandicapten

Veel blinde en slechtziende schakers komen tweemaal per jaar samen in Nunspeet, waar de Nederlandse Schaakvereniging van Visueel Gehandicapten (NSVG) haar toernooien organiseert. Dit zijn weekenden waarin wordt bepaald wie kampioen van de vereniging wordt. In 2017 heb ik voor het eerst het clubkampioenschap voor me opgeëist, door in de kampioensgroep twee partijen te winnen en één keer remise te spelen. Eerder dat jaar had ik ook al het open toernooi, waar ook spelers van buitenaf aan meededen, gewonnen.

Naast mijn schaaktechnische prestaties bij de NSVG, ben ik sinds drie jaar ook bestuurslid voor de vereniging. Ik help mee in de organisatie van toernooien en ben sinds kort ook secretaris, wat onder andere betekent dat ik zes keer per jaar een clubblad verzorg. Van mijn werkzaamheden leer ik erg veel en ik vind het leuk om wat voor de blinde schakers in Nederland te kunnen betekenen.

Zelf schaken?

Ben je enthousiast geworden van dit stukje? Je kunt natuurlijk altijd komen kijken bij een toernooi van de NSVG, of op de schaakclub in de buurt. Van 8 t/m 11 februari 2018 wordt het komende Open NSVG Kampioenschap gehouden, waar ik zal proberen mijn titel te prolongeren. Tijdens dit toernooi, op zaterdag 10 februari van 15.00 tot 17.00 is er tevens een schaakworkshop voor beginnende kinderen en jongeren met een visuele beperking. Wil je hierover meer weten? Stuur een e-mail naar de redactie om met mij in contact te komen. Ik zie je daar graag.

Lees ook het eerste deel in de serie Sport in de spotlight: hardlopen met Running Blind

Auteur: Lucas de Jong

De nieuwste blogs lezen? 

Abonneer je nu op onze nieuwsbrief en ontvang maandelijks onze nieuwste blogs. Meld je hier gratis aan!

Meld je aan
Close

Inschrijven bij We Are Ctalents

Vul hieronder jouw gegevens in om gratis en vrijblijvend toegang aan te vragen tot onze trainingen en onze discussiegroep. Wij nemen daarna contact met jou op.